Mechanizm Flow-Based Market Coupling pozwala na optymalizację europejskiego rynku dnia następnego energii elektrycznej w 13 krajach.
8 czerwca 2022 r. 16 operatorów systemów przesyłowych (OSP) Podstawowego Regionu Wyznaczania Zdolności Przesyłowych (Core CCR) wraz z 10 Nominowanymi Operatorami Rynku Energii (NEMO) wprowadziło w życie mechanizm łączenia rynków dnia następnego z uwzględnieniem rzeczywistych przepływów energii (Core Flow-Based Day-Ahead Market Coupling). Ujednolicenie metodyki obliczania zdolności przesyłowych w ramach Core CCR sprawia, że europejski system elektroenergetyczny jest bardziej wydajny i stabilny. Efektem harmonizacji jest więc usprawnienie alokacji zdolności przesyłowych w regionie Core CCR i uzyskanie możliwości przesyłania większych ilości energii elektrycznej przez granice w ramach europejskiej sieci, co prowadzi do obniżenia całkowitych kosztów. Pozwala to również na lepszą współpracę między wszystkimi zaangażowanymi podmiotami. Jednocześnie jeszcze bardziej zwiększy się przejrzystość wszystkich danych dotyczących zdolności przesyłowych, z których korzystają uczestnicy rynku. Nowy mechanizm łączenia rynków z uwzględnieniem rzeczywistych przepływów energii (Flow-Based Market Coupling Mechanism) jest kolejnym przełomowym krokiem w transformacji energetycznej. Poprawia on zdolność europejskiej sieci energetycznej do zarządzania wahaniami podaży energii wiatrowej, słonecznej i z innych źródeł odnawialnych, przyczyniając się tym samym do tworzenia trwałej wartości dla społeczeństwa.
Ponadto, w ramach projektu Core FB MC wprowadzane jest także łączenie rynków pomiędzy Chorwacją i Węgrami oraz Słowenią i Węgrami, co przyczynia się do pełniejszego i lepszego funkcjonowania europejskiego mechanizmu łączenia rynków.
Region Core obejmuje 13 krajów – Austrię, Belgię, Chorwację, Czechy, Francję, Niemcy, Węgry, Luksemburg, Holandię, Polskę, Rumunię, Słowację i Słowenię – o łącznej liczbie ludności 278 milionów i szacowanym rocznym zużyciu energii elektrycznej na poziomie 1 500 TWh.
Algorytm market coupling oblicza optymalną transgraniczną wymianę energii elektrycznej
Przed wprowadzeniem systemu Core Flow-Based Day-Ahead Market Coupling transgraniczne zdolności przesyłowe były częściowo obliczane dwustronnie, na podstawie szacunkowego wykorzystania sieci w uczestniczących krajach. Dzięki wprowadzeniu obliczania zdolności przesyłowej z uwzględnieniem rzeczywistych przepływów energii, w obliczeniach brana jest pod uwagę sieć całego regionu, a zdolność przesyłowa jest alokowana przez algorytm łączenia rynków przy założeniu maksymalizacji wartości ekonomicznej wymiany energii. Podejście uwzględniające rzeczywiste przepływy energii zostało już wprowadzone w części środkowo-zachodnioeuropejskiej (CWE) regionu Core CCR począwszy od 2015 roku. Obecny krok polega na zastosowaniu udoskonalonego podejścia uwzględniającego rzeczywiste przepływy w całym regionie Core CCR. Oznacza to wprowadzenie udoskonalonej metodyki wyznaczania zdolności z uwzględnieniem rzeczywistych przepływów energii, ujednolicenie wyznaczania zdolności w ramach większego regionu oraz zmniejszenie różnic cenowych w większej liczbie krajów.
Zarządzanie systemem energii odnawialnej
Integracja europejskiego rynku energii ma kluczowe znaczenie dla transformacji energetycznej. Zintegrowany rynek umożliwia efektywne zarządzanie wahaniami produkcji energii odnawialnej związanymi z warunkami pogodowymi. Gdy na przykład na północy nie wieje wiatr, wynikającą z tego niższą produkcję energii elektrycznej przez północne farmy wiatrowe w Europie można zrekompensować energią słoneczną wytworzoną w Europie Południowej tylko wtedy, gdy sieci i rynki w tych różnych strefach są w pełni zintegrowane – zarówno w wymiarze fizycznym, dzięki połączeniom międzysystemowym, jak i rynkowym.
Nowy mechanizm łączenia rynków (Flow-Based Market Coupling Mechanism) umożliwia optymalizację obrotu energią pomiędzy obszarami rynkowymi w ramach regionu Core, zapewniając trwałą wartość dodaną i przyczyniając się do wzrostu dobrobytu społecznego i gospodarczego. Jednocześnie korzystnie wpływa na bezpieczeństwo dostaw, ponieważ zapewnia lepszą widoczność w całej sieci i ma pozytywny wpływ na konwergencję cen w całym regionie.
W najbliższych latach planowane jest wprowadzenie analogicznego mechanizmu Flow-Based Market Coupling dla rynków długoterminowego i dnia bieżącego energii elektrycznej. Proces integracji rynku będzie obejmował również usprawnienie regionalnej optymalizacji usług redispatch.
Core to region wyznaczania zdolności przesyłowych – co to oznacza?
Na model funkcjonowania rynku energii elektrycznej w Unii Europejskiej składa się kilka regionów, z których każdy obejmuje kilka krajów. Aby zarządzanie procesem integracji europejskiego rynku było możliwe, postępuje on krok po kroku. W pierwszej kolejności integrowane są poszczególne rynki składowe w danym regionie. Z czasem dojdzie do dalszej integracji niektórych regionów.
Integracja rynków wymaga dokładnego i aktualnego rozeznania co do zdolności sieci do transgranicznego przesyłu energii elektrycznej. Tylko wtedy, gdy istnieje możliwość przesyłu znaczących ilości energii elektrycznej z jednej strefy lub kraju do drugiej, możliwe jest kojarzenie podaży i popytu oraz optymalizowanie różnic cenowych między regionami. W tym celu określono regiony wyznaczania zdolności przesyłowych (ang. Capacity Calculation Regions, w skrócie CCR).
Podział na regiony CCR opiera się na połączeniu granic obszarów rynkowych (ang. bidding zone), gdzie występuje największa potrzeba koordynacji (np. biorąc pod uwagę współzależności między zdolnościami przesyłowymi na połączeniach między tymi obszarami), oraz rozważeniu, gdzie zastosowanie koordynacji międzyregionalnej będzie najbardziej skuteczne. W różnych regionach wyznaczania zdolności przesyłowej stosowane będą różne regionalne metodyki (takie jak wyznaczanie zdolności przesyłowych, re-dispatching i countertrading).
Będzie to sprzyjać skutecznej koordynacji pomiędzy granicami poszczególnych obszarów rynkowych, co umożliwi optymalne wykorzystanie infrastruktury przesyłowej w całej Europie, a w konsekwencji przyniesie korzyści konsumentom.
Podmioty uczestniczące w łączeniu rynków z uwzględnieniem rzeczywistych przepływów energii (ang. Core Flow-Based Market Coupling)
16 Operatorów Systemów Przesyłowych (OSP):
50Hertz Transmission GmbH, Amprion GmbH, Austrian Power Grid AG, ČEPS, a.s., CREOS Luxembourg S.A., Croatian Transmission System Operator Plc., ELES, d.o.o., ELIA Transmission Belgium SA/NV, MAVIR Hungarian Independent Transmission Operator Company Ltd., National Power Grid Company Transelectrica S.A., Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., RTE Réseau de Transport d’Electricité, Slovenská elektrizačná prenosová sústava, a.s., TENNET TSO B.V., TenneT TSO GmbH, TRANSNET BW GmbH
10 Nominowanych Operatorów Rynku Energii (NEMO):
BSP Energy Exchange LL C, CROATIAN POWER EXCHANGE Ltd., EPEX SPOT SE, EXAA
Abwicklungsstelle für Energieprodukte AG, HUPX Hungarian Power Exchange Company Limited by Shares, Nord Pool European Market Coupling Operator AS, Operatorul Pieței de Energie Electrică si de Gaze Naturale “OPCOM” S.A., OKTE, OTE a.s., Towarowa Giełda Energii S.A.